Giriş
Merhaba! Bugün beraber Lübnan’ın asgari ücret konusunu bilimsel bir merakla ele alacağız. Dışarıdan bakıldığında sadece bir rakam gibi görünen “asgari ücret” aslında bir ülkenin ekonomik, sosyal ve politik dinamiklerini yansıtan bir pencere gibidir. Lübnan özelinde ise bu pencere oldukça çalkantılı bir tablo gösteriyor: para birimi çalkalanıyor, enflasyon yüksek, asgari ücret düzenlemleri gündemde… Peki “Lübnan asgari ücreti ne kadar?” sorusuna verilen yanıt ne kadar anlamlı? Bugünkü yazıda bu soruyu hem sayısal verilerle hem bağlamla birlikte inceleyeceğiz.
Lübnan’da Asgari Ücret Ne Kadar?
Lübnan’da kamuoyunda ve medyada aktarılan rakamlar şu şekilde: hükümet, özel sektör çalışanları için asgari aylık ücreti 28 milyon Lübnan lirası (LBP) olarak belirlemiş durumda. ([LBCIV7][1]) Bu artış, önceki resmi düzey olan 18 milyon LBP’den ciddi bir yükselme anlamına geliyor. ([daherandpartners.com][2]) Eğer döviz kurlarıyla karşılaştırılırsa, örneğin haberde bu 28 milyon LBP yaklaşık 312 ABD dolarına denk olarak verilmiş. ([L’Orient Today][3])
Ancak burada bir “rakam”ı vermekten daha önemli olan şey — o rakamın ne kadar alım gücü sunduğu, ekonomideki bağlamı ve işçilerin yaşamına ne kadar katkı sağladığıdır. Veriler, asgari ücretin yükselmesine rağmen enflasyonun ve para birimindeki değer kaybının hâlâ çok hızlı olduğunu gösteriyor. Örneğin 2023 yılında yıllık enflasyon oranının %192,3 olduğu ve resmi asgari ücret artışının bu oranın altında kaldığına dair analizler mevcut. ([countryeconomy.com][4])
Ekonomik Bağlam: Neden Bu Rakam Şekillendi?
Lübnan ekonomisi, 2019’dan bu yana ciddi bir ekonomik ve finansal krizle mücadele ediyor. ([Vikipedi][5]) Para birimi Lübnan lirası aşırı değer kaybetti, ithalat maliyetleri yükseldi, halkın alım gücü düştü. Böyle bir ortamda devletten asgari ücretin yukarı çekilmesi yönünde bir baskı oluştu.
Asgari ücret artışı, 1 Nisan 2024 tarihli düzenlemeyle aylık 18 milyon LBP düzeyine çıkarılmıştı. ([daherandpartners.com][2]) Ancak bu düzenleme hızlı para birimi değer kaybı ve yüksek enflasyon karşısında yetersiz kaldı. Bunun üzerine Haziran 2025’te yeni bir artışla 28 milyon LBP’ye çıkarıldı. ([economics.creditlibanais.com][6])
Bu bağlamda iki önemli nokta öne çıkıyor:
Birincisi, nominal artış yapılmış olsa da “gerçek ücret” yani alım gücü açısından kayıp yaşanabiliyor.
İkincisi, işverenlerin ve özel sektörün bu artışı ne ölçüde uygulayabildiği, kararların kağıt üzerinde kalıp kalmadığı da önemli.
Ne Kadar Yeterli?
28 milyon LBP aylık asgari ücret gibi görünse de bu rakamın pratikte ne kadar “yaşanabilir” olduğu tartışmalı. Enflasyonun çok hızlı yükseldiği bir ortamda işçilerin sadece temel ihtiyaçlarını karşılaması bile güçleşiyor. Üstelik resmi kur yerine gerçek piyasa kuruyla karşılaştırıldığında döviz karşılığı daha düşük olabiliyor.
Araştırmalar, resmi artışlara rağmen alım gücünün düşmeye devam ettiğini, halkın “asgari ücret zammı” diye baktığı rakama rağmen hâlâ hayat pahalılığının gerisinde kaldığını gösteriyor. ([countryeconomy.com][4]) Ayrıca, işverenlerin yeni artışlara karşı direnç gösterdiği ve “asgari ücret ≈ 300 USD” seviyesinde sabitlendiği yönünde yazılar var. ([Al-Akhbar English][7]) Bu da “asgari ücret artışı” ile “gerçek yaşam standardı” arasındaki uçurumu gözler önüne seriyor.
Tartışmaya Açık Sorular
Nominal rakam artışı yeterli olabilir mi? Yani “28 milyon LBP” yazmak gerçekten işçilerin yaşam koşullarını iyileştiriyor mu?
Enflasyon ve para birimi değer kaybı hızla devam ederken, asgari ücreti korumak için hangi mekanizmalar gerekebilir?
İşverenlerin artışları uygulamada yaşadığı zorluklar nasıl aşılabilir? Küçük işletmeler açısından bu artış ne kadar sürdürülebilir?
Aynı ücretin farklı bölgelerde, farklı sektörlerde ve farklı aile yapılarında etkisi nasıl değişiyor?
Sonuç
Lübnan’da asgari ücret resmi olarak 28 milyon LBP olarak belirlenmiş durumda. Ancak bu rakamın “yaşanabilir ücret” olup olmadığı ayrı bir tartışma konusu. Ekonomik kriz, para biriminin değer kaybı ve işverenlerin uygulamadaki tutumu bu resmi rakamın etkisini sınırlayabiliyor. Bilimsel veriler gösteriyor ki nominal olarak artış yapılmış olsa da gerçek anlamda alım gücü kayıpları henüz telafi edilmiş değil.
Okuyucular olarak sizce bu rakam işçilerin yaşam koşullarını gerçekten iyileştirir mi? Ne tür politikalar veya düzenlemeler bu süreci daha sürdürülebilir hale getirebilir?
[1]: “Lebanon raises minimum wage to LBP 28 million – Lebanon News”
[2]: “Decree #13164 raising the official minimum wage for employees to LBP …”
[3]: “Aoun signs decree on minimum wage increase for private sector”
[4]: “Lebanon – Minimum wages 2024 | countryeconomy.com”
[5]: “Lebanese liquidity crisis”
[6]: “LEBANESE GOVERNMENT INCREASES MINIMUM MONTHLY WAGE TO LBP 28 MILLION”
[7]: “Lebanese Employers Block Wage Increase, Cap Minimum at Around $300”